نیاز آسمان ایران به بارورسازی ابرها

به گزارش نگاه جنوب ایران نیوز، ایران به عنوان کشوری واقع در کمربند خشک و نیمه‌خشک جهان، همواره با چالش کمبود منابع آب مواجه بوده است. 

تغییرات اقلیمی، کاهش بارش‌ها و افزایش خشکسالی‌ها در سال‌های اخیر، این بحران را تشدید کرده و لزوم اتخاذ راهکارهای نوین برای مدیریت منابع آبی را بیش از پیش آشکار ساخته است.

در این میان، بارورسازی ابرها به عنوان یکی از روش‌های تعدیل آب و هوا و افزایش بارش، مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است.

اما برای بهره‌گیری حداکثری و پایدار از این فناوری، تبیین یک برنامه جامع و بلندمدت در آسمان ایران امری ضروری به نظر می‌رسد.

ضرورت تبیین برنامه جامع بارورسازی ابرها در ایران

ایران با کاهش چشمگیر منابع آب زیرزمینی و سطحی و همچنین خشک شدن بسیاری از تالاب‌ها و دریاچه‌ها دست و پنجه نرم می‌کند.

 بارورسازی ابرها می‌تواند به عنوان یک ابزار تکمیلی در کنار سایر روش‌های مدیریت منابع آب، به افزایش حجم بارش‌ها و تغذیه منابع آبی کمک کند. با این حال، باید در نظر داشت که بارورسازی در شرایط خشکسالی که ابرهای بارش‌زا کمیاب هستند، اثربخشی محدودی دارد.

 از این رو، اجرای آن باید به صورت پیوسته و بلندمدت در طول سالیان متمادی صورت گیرد تا به تقویت منابع آب در طولانی‌مدت و کاهش شدت خشکسالی منجر شود.

دولت جدی‌تر پای کار بیاید

احمد جباری عضو هیات رئیسه کمیسیون عمران مجلس به خبرنگار فارس گفت: گاهی در آسمان ایران شاهد انباشت فراوان ابرها هستیم اما بدون بارش خاص و قابل توجهی پس از یک یا دو روز از کشور خارج می‌شوند.

به گفته وی، امکان‌سنجی در مناطق مستعد، شناسایی ابرهای مناسب برای بارورسازی، انتخاب زمان و مکان بهینه، پایش و ارزیابی مستمر نتایج و استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند سبب تحریک ابرها و ایجاد بارش‌هایی قابل توجه شود.

بارورسازی ابرها یک فرآیند علمی و پیچیده است که نیاز به تخصص و تجربه دارد. تبیین یک برنامه جامع به معنای بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و پژوهشی کشور، همکاری با دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان و جذب متخصصان در این حوزه است.

این امر می‌تواند به روزرسانی روش‌ها و تکنیک‌های بارورسازی بر اساس آخرین یافته‌های علمی را تضمین کند.

احمد جباری می‌گوید: تجربه برخی کشورها در این زمینه می‌تواند در داخل بومی سازی شده و معاونت علمی ریاست جمهوری و وزارت راه و شهرسازی با همکاری بخش‌های هوایی و نظامی کشورمان در این زمینه می بایست فعالانه‌تر عمل کنند.

تجربه دیگر کشورها

فناوری بارورسازی ابرها با قدمتی بیش از ۷۰ سال، در بیش از ۵۰ کشور جهان به منظور افزایش بارش، کاهش خسارات تگرگ و مه مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

اثربخشی این روش بسته به شرایط جوی، نوع ابرها و روش‌های به کار گرفته شده متفاوت است، اما به طور کلی، مطالعات و شبیه‌سازی‌های عددی نشان می‌دهند که پروژه‌های بارورسازی ابرها به طور متوسط می‌توانند موجب افزایش ۵ تا ۲۰ درصدی بارش‌ها شوند.

چین، امارات، آمریکا، هند، پاکستان و برخی کشورهای اروپایی در این زمینه تجربیات موفقی داشته‌اند که بر پایه توسعه سرمایه گذاری‌ها در این بخش و توسعه دانش شکل گرفته است.

در ایران نیز با توجه به تداوم یافتن خشکسالی‌ها ضروری است تا مسئولان مربوطه با جدیت هر چه بیشتر در کنار مدیریت منابع آبی موجود، بر روش‌های نوین بارورسازی ابرها نیز در قلمرو کشورمان اقدام کرده و به افزایش بارش‌ها کمک کنند.

یادداشت: مهدی خسروی